Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, C-322/22
Wyrok: Zasadę skuteczności w związku z zasadą lojalnej współpracy należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w przypadku gdy wniosek o zwrot nadpłaty podatku został złożony po upływie 30 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wyroku Trybunału, z którego wynika stwierdzenie sprzeczności rozpatrywanego opodatkowania z prawem Unii, ogranicza oprocentowanie nadpłaty należne danemu podatnikowi do trzydziestego dnia po tej publikacji, a nawet wyklucza wszelkie oprocentowanie w przypadku, gdy owa nadpłata została poniesiona przez podatnika po upływie tego trzydziestego dnia.
Wyjaśnienie: Polskie prawo podatkowe stanowi, że w razie gdy pobór podatków skutkuje wystąpieniem nadpłaty, podlega ona zwrotowi, a podatnikowi co do zasady należą się odsetki od nadpłaty. W niektórych przypadkach nadpłata może powstać w wyniku wyroków sądów, w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ordynacja podatkowa w tej sytuacji zakłada, że odsetki należą się za cały okres nadpłaty, jeśli wniosek o zwrot został złożony w ciągu 30 dni po publikacji danego orzeczenia, zaś w przypadku złożenia wniosku po upływie 30 dni odsetki należą się jedynie za pierwszych 30 dni od publikacji wyroku. Regulacja ta uzasadniana jest koniecznością zapobieżenia sytuacji, w której podatnicy celowo opóźniają złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty w celu naliczenia większych odsetek. Jednakże możliwa jest także sytuacja, w której nadpłata powstanie po 30 dniach od publikacji wyroku, zaś obecne prawo nie przewiduje w ogóle możliwości naliczenia odsetek w takiej sytuacji.
Naczelny Sąd Administracyjny skierował do TSUE pytanie prejudycjalne w sprawie dotyczącej spółki, która złożyła wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w 2017 roku, podczas gdy wyrok będący jej podstawą został wydany w 2014 roku. Sąd zastanawiał się, czy opisane wyżej przepisy dają się pogodzić z zasadami skuteczności prawa unijnego i lojalnej współpracy.
Trybunał Sprawiedliwości doszedł do wniosku, że nie sposób jest oczekiwać od podatnika śledzenia na bieżąco istotnych dla jego sytuacji wyroków, gdy nie jest on ich stroną. Czasem nawet strona postępowania sądowego może znaleźć się w sytuacji, w której złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty po 30 dniach od orzeczenia będzie uzasadnione. Tym samym polski przepis dotyczący nadpłat stoi w sprzeczności z zasadą skuteczności oraz zasadą lojalnej współpracy.
Znaczenie: Podatnicy będą mieli teraz 30 dni od publikacji wyroku (24 lipca) na zażądanie wznowienia postępowań w sprawach przed organami podatkowymi oraz 3 miesiące w przypadku postępowań sądowych. Obydwa terminy są zawite, zatem nie podlegają przywróceniu w razie ich przekroczenia.
