Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, C-97/21
Wyrok: Artykuł 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, na mocy których za to samo naruszenie obowiązku podatkowego i w wyniku odrębnych i niezależnych postępowań na podatnika mogą zostać nałożone kara pieniężna i środek w postaci zaplombowania lokalu handlowego, przy czym środki te podlegają zaskarżeniu do różnych sądów, w zakresie, w jakim wspomniane przepisy nie zapewniają koordynacji procedur pozwalającej na zmniejszenie do tego, co ściśle konieczne, dodatkowego obciążenia, jakie pociąga za sobą kumulacja owych środków, i nie pozwalają na zagwarantowanie, że surowość nałożonych sankcji będzie odpowiadać wadze danego naruszenia.
Wyjaśnienie: Bułgarski sąd zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym w sprawie dotyczącej nałożenia na podatnika dwóch osobnych sankcji administracyjnych za wykroczenie w postaci nienabicia jednej transakcji na kasie fiskalnej. Bułgarskie organy podatkowe nałożyły na niego karę pieniężną, a także zaplombowały jego lokal na 14 dni, uzasadniając to koniecznością ochrony interesów skarbu państwa. Sąd odsyłający powziął wątpliwość, czy taka kumulacja sankcji daje się pogodzić z zasadą proporcjonalności oraz ne bis in idem.
Trybunał Sprawiedliwości uznał przepisy krajowe pozwalające na stosowanie takich środków łącznie jako niedające się pogodzić z dyrektywą VAT oraz Kartą praw podstawowych UE. Oprócz wypunktowania naruszenia zasady proporcjonalności, Trybunał wyraził dezaprobatę wobec proceduralnych aspektów sankcji. Odwołanie od nich można było złożyć do dwóch osobnych rodzajów sądów, tym samym żaden organ nie koordynowałby i kontrolował ogólny pułap dolegliwości sankcji. W efekcie podatnik został narażony nie nieuzasadnione, dodatkowe pogorszenie jego sytuacji.
Znaczenie: Wyrok może być wskazówką dla krajowych organów podatkowych w zakresie stopnia dolegliwości sankcji nakładanych na sprawców wykroczeń i przestępstw skarbowych. Kluczowym wnioskiem z rozstrzygnięcia TSUE jest niedopuszczalność nakładania szeregu sankcji przez różne, działające niezależnie od siebie organy, co może prowadzić do nieproporcjonalnie dużego stopnia represji wobec sprawcy. Procedury nakładania sankcji w taki sposób nie mogą być całkowicie oderwane od siebie.
